Nauka » Wiodący obszar badawczy

Wiodący obszar badawczy Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie na lata 2016-2020

Strategia naukowa Wydziału Humanistycznego (WH) odpowiada na specyfikę i potrzeby badań naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych oraz innych, w reprezentowanych na Wydziale dyscyplinach naukowych (filozofia, historia, językoznawstwo, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo, kulturoznawstwo, psychologia, socjologia, nauki o polityce, nauki o obronności, nauki o administracji i zarządzaniu). Są to badania dotyczące człowieka, jako jednostki, ale także aktywnego uczestnika grup społecznych oraz społeczeństwa. Uwzględniają one więc wymiar zarówno faktycznej egzystencji, planów i podejmowanych działań indywidualnych i zbiorowych, jak i kulturowych struktur ludzkiego umysłu, pozwalających na twórcze postrzeganie i ujmowanie otaczającego go świata. Odnoszą się do kategorii uniwersalnych narzędzia, jakimi są język i pamięć, służących między innymi gromadzeniu i kumulowaniu wspólnych doświadczeń, niezbędnych do podejmowania wspólnych celowych i rozumnych działań, jak także zbiorowego organizowania życia społecznego w formie obowiązującego prawa i konieczności gospodarczych. Strategia naukowa WH zakłada więc, że wiodącym obszarem badawczym będą problemy związane ze zmieniającą się rzeczywistością - badaną przez nauki historyczne i społeczne, językiem - umożliwiającym komunikowanie się ludzi, postrzeganie i rozumienie otaczającego świata, w którego reguły starają się wnikać językoznawcy i badacze literatury, pamięci - przechowującej wiedzę o minionych wydarzeniach jednostkowych i zbiorowych, pozwalającej na aktywny udział w kulturze, budującej poczucia wspólnoty lokalnej, grupowej, etnicznej, religijnej i narodowej, badanej wspólne przez historyków, filozofów literaturoznawców i kulturoznawców oraz prawo, administracja, zarządzanie oraz ekonomia jako sposoby zbiorowego regulowania życia społecznego. Uniwersalne wartości filozoficzne i humanistyczne, na których opiera swoją misję Uniwersytet Jana Długosza, oznacza uznanie nie tylko dla skuteczności i efektywności, ale także szacunek dla własnej tradycji oraz dla tradycji wyrażanych w innych językach i innych pamięciach zbiorowych, dzięki którym możemy lepiej rozumieć samych siebie.

Zachowując w pełni autonomię podejmowanych na Wydziale Humanistycznym badań naukowych oraz planów badawczych poszczególne Instytuty i jednostki tworzące WHUM zostają upoważnione i zobowiązane do określenia własnych wiądących celów badawczych, korelujących z ogólnymi obszarami badawczymi Wydziału Humanistycznego UJD.

Strategia naukowa WH polegać będzie na realizacji przedsięwzięć wypływających z przyjętych założeń oraz ze ściśle określonego wiodącego obszaru badawczego. W praktyce sprowadzać się więc będzie do:
- określenia w ramach zakładów i instytutów wchodzących w skład WH projektów naukowych i pozyskiwania na nie środków czy to w postępowaniach konkursowych o środki na badania statutowe, czy w konkursach grantowych zewnętrznych.
- opracowywania wspólnych dla całego Wydziału interdyscyplinarnych i międzynarodowych projektów badawczych i zdobywania na nie środków w postępowaniach konkursowych w kraju i zagranicą;
- rozstrzygania w drodze konkursu i przyznawania środków na badania statutowe oraz ich zatwierdzania z uwzględnieniem przyjętej strategii naukowej oraz różnych mechanizmów projakościowych;
- wdrożenie i stosowanie Wewnętrznego Systemu Oceny Jakości Badań Naukowych;
- zapoznania wszystkich pracowników z Kodeksem Etyki Pracownika Naukowego, wdrożenia go i następnie kompleksowego przestrzegania;
- intensyfikacji współpracy z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, zwłaszcza w organizowaniu wspólnych konferencji oraz wspólnych projektów badawczych, zwłaszcza z Niemiec, Czech i Ukrainy;
- intensyfikacji współpracy z krajowymi ośrodkami naukowymi, zwłaszcza w zakresie organizowania wspólnych konferencji i seminariów naukowych oraz projektów badawczych.

Rozwijając strategię naukową uwzględniającą uniwersalne wartości i płaszczyzny badań naukowych, Wydział Humanistyczny nie może także pominąć swego regionalnego powołania, jakim jest przeszłość, tradycja i współczesne miejsce w życiu Polski i Europy, Częstochowy i regionu częstochowskiego. W tym obszarze strategia WH polegać powinna na umiejętnym łączeniu aspektów powszechnych i lokalnych, na pokazywaniu, że procesy i tendencje ogólne realizują się wyłącznie w konkretnym czasie i przestrzeni, a wszystkie sprawy lokalnych i regionalnych społeczności są odbiciem i uzależnione są nie tylko od lokalnych warunków, ale także determinant wyznaczanych przez życie szerszych wspólnot, zwłaszcza narodowej. Konkretyzacja tych założeń polegać powinna na:
- intensyfikacji współpracy z innymi krajowymi ośrodkami naukowymi, która pozwoliłaby na szersze powiązanie dziejów i współczesności regionu w perspektywie ogólnokrajowej;
- preferowaniu regionalistycznych projektów badawczych o charakterze interdyscyplinarnym, aby wąsko dotychczas postrzeganą i realizowaną regionalistykę ukazać w szerokim kontekście dziejowym, kulturalnym, społecznym, ekonomicznym i politycznym;
- zainicjowaniu interdyscyplinarnych badań nad zagadnieniem wpływu transformacji ustrojowej w Polsce po 1989 r. na oblicze społeczne, gospodarcze i polityczne regionu częstochowskiego;
- zbudowaniu centrum wiedzy o regionie częstochowskim, bazy informacyjnej gromadzącej wyniki dotychczasowych prac naukowych na temat regionu częstochowskiego;
- rozwijaniu badań służących analizowaniu problemów lokalnej i regionalnej społeczności, oraz proponowaniu rozwiązań służących ich jak najlepszemu rozwiązaniu.